آتنی ها (۴) - چرا آتن امپراطوری نساخت؟

چرا آتن پایتحت بک دولت متجد اژه ای نشد؟ روم توانست تابعیت خود را به ترتیب به دیگر شهرهای لاتین و به تمامی ایتالیا و به مجموع امپراطوری تعمیم دهد: گر روم توانست چنین بکند، چرا آتن نتوانست؟

حمل دلوسزانه‌ی این امر به نداشتن ظرفیت و کوته بینی پاسخگو نیست. امری است گریزناپذیرِ که اغلب سعی می کنیم از آن گریز کنیم، که هر چیزی بهایی دارد و چیزهای بسیایر هست، فی النفسه مطلوب، که بهایی گران دارد. در غیر اینصورت جیات آدمی چنین تراژیک نمی شد. ما خود بتازگی نمونه‌ای داشت ایم. برخی از سیاستمداران ما رویاهای خوشی درباره‌ی اقتصاد ملی حساب شده و کارآمد علیی در سر داشتند - بسیار عالی، اما بهای این اقتصاد در دست گرفتن نیروی انسانی بود، و انگلیسی، با اعتیاد غریبش به آزادی فردی، از پرداخت این بها امتناع کرد.

همانطور که در یکی از فصول قبل این کتاب آمد، یونانین اتیاد مشابهی به پولیس دشتند. در نظر یونانیان پولیس بود که فرق بین یونانی و بربر را می ساخت: پولیس بود که او را قادر می ساخت حیات غنی و هوشمندانه‌ و مسولانه ای دشاته باشد. آتن نمی توانست بدون محدود ساختن فعالیت ها و مسوولیت سیاسی تک ک شهروندان تابعیت خود را به متحدان تعمیم دهد. در این صورت دولت بایست به دست نمایندگان سپرده شود و دیگر آتنی احساس نمی کرذد که پولیس به خودش تعلق دارد. زندگی مزه اش را از دست می داد....

یونانیان - ۱۹۴